In reaksie op die goedkeuring van die Onteieningwetsontwerp, sê Agri SA hy sal die implementering fyn dophou.
Mnr. Ernest Pringle, voorsitter van Agri SA se landbou-ontwikkelingskomitee, sê in ʼn nuusverklaring die gekose komitee op ekonomiese en besigheidsontwikkeling, wat die Onteieningwetsontwerp goedgekeur het, het slegs twee veranderings aangebring, en al twee veranderings is van ‘n semantiese aard. Die definisie van “onteiening” wat Agri SA hard probeer het om geskrap of verander te kry, is steeds in die wetsontwerp.
Die definisie beperk vergoeding vir die ontneming van eiendom tot gevalle waar die staat die eiendom verkry het. Volgens Pringle stel die Grondwet geen sodanige beperking nie.
Hy sê die provinsiale verhore oor die wetsontwerp is op kort kennisgewing gehou en min geleentheid vir openbare deelname en insette was beskikbaar. “Ten spyte van die feit dat Agri SA se provinsiale verteenwoordigers in al die provinsies beswaar gemaak het teen die definisie van onteiening, is hierdie besware nie ingesluit by die provinsiale verslae oor die verhore wat voor die gekose komitee gedien het nie.”
Voogdyskap van grond
Pringle sê daar bestaan internasionaal presedente vir voogdyskap van grond. Daar is goeie argumente uit te maak dat grond en roerende eiendom sterk verskans is, nie net in die Suid-Afrikaanse Grondwet nie maar oor internasionaal in grondwette wat handveste van fundamentele regte insluit.
Pringle verwys na ʼn uitspraak deur die Grondwethof oor minerale, waarin bevind is dat daar geen onteiening kan wees in omstandighede waar ontneming nie tot gevolg gehad het dat die staat sodanige eiendom verkry het nie. Dit is slegs waar die staat vir homself eiendom verkry dat dit as onteiening beskou sal word.
“Die definisie in die huidige Onteieningwetsontwerp blyk in lyn hiermee te wees. Dit is kommerwekkend. Die wetsontwerp as sodanig bevat egter geen nuwe bevoegdhede vir onteiening nie. Enige poging om landbougrond sonder vergoeding te onteien, sal via die Minister van Landbou, Bosbou en Visserye moet geskied, of in die geval van grond in die algemeen via die Minister van Landelike Ontwikkeling en grondhervorming.
Agri SA sal beslis enige sodanige poging in die hof teenstaan. Agri SA sal ook die implementering van die Onteieningwetsontwerp, wanneer dit eers in die wetboeke opgeneem is, fyn dophou, sê Pringle.
